Draaiboek FIOD-bezoek aan trustkantoren
De rol van de receptioniste/secretaresse bij binnenkomst
Leid de FIOD-ambtenaren naar een (vergader)ruimte waarin geen dossiers aanwezig dan wel zichtbaar zijn. Vraag naar het doel van het bezoek en beantwoord geen vragen. Houd er rekening mee dat FIOD-opsporingsambtenaren zich als werknemers van de Belastingdienst kunnen aanmelden.
Vraag de FIOD-ambtenaren om identificatie. Vaak mag het legitimatiebewijs worden bekeken, maar staat men niet toe dat het wotdt gekopieerd. Dan is het raadzaam de gegevens zorgvuldig over te schrijven, in het bijzonder de naam, pasnummer en geldigheidsdatum.
Neem contact op met de leidinggevende of aangewezen contactpersoon van kantoor op een plaats waar de FIOD-medewerkers niet kunnen meeluisteren. Als de FIOD-ambtenaren naar een specifieke medewerker vragen is het van belang deze te informeren nadat de leidinggevende op de hoogte is gebracht. In géén geval gaat de gezochte medewerker of u alleen in gesprek met de FIOD-ambtenaren. Als de leidinggevende niet aanwezig is, verzoekt u de FIOD-opsporingsambtenaren op een later moment terug te komen.
De rol van de leidinggevende na binnenkomst
Neem contact op met uw fiscaal advocaat, bij voorkeur een advocaat die zich in het fiscale strafrecht heeft gespecialiseerd. Deze kan u verder adviseren in hoe te handelen. De contactgegevens van de fiscaal advocaten van KanPiek Fiscale Advocatuur zijn:
Vraag de FIOD-opsporingsambtenaren naar de aard en grondslag van het fiscaal strafonderzoek. Treed niet alleen in gesprek met de FIOD-medewerkers maar zorg dat u samen bent met een kantoorgenoot (bij voorkeur niet de gezochte medewerker). Vraag naar de status van kantoor en de gezochte medewerker. Er zijn slechts twee smaken: verdachte of getuige. In beide gevallen bestaat er geen verplichting om vragen van de FIOD-opsporingsambtenaren te beantwoorden. Maak van dit recht gebruik en probeer zo veel mogelijk informatie van de FIOD-ambtenaren te verkrijgen. Noteer hetgeen wordt besproken.
Nadat de FIOD-medewerkers u de reden van hun bezoek hebben gegeven, is het raadzaam dat u nader juridisch advies in-wint bij een fiscaal advocaat over uw rechten en plichten. Verzoek de FIOD-opsoringsambtenaren te wachten met het onderzoek totdat u een fiscaal advocaat heeft gesproken. De FIOD staan ten behoeve van het onderzoek verschillende dwangmiddelen ten dienste. Een aantal van die dwangmiddelen wordt hierna besproken. In het algemeen is het advies
om niet verder mee te werken dan waartoe de wet u verplicht. Voorkomen moet worden dat schending van uw contractuele geheimhoudingsverplichting het gevolg is van een vrijwillige keuze uwerzijds.
FIOD verhoor
Vraag de verhorende FIOD-opsporingsambtenaren of zij u als verdachte of als getuige wensen te horen. Bent u verdachte? Vraag dan van welk strafbaar feit u wordt verdacht. Bent u getuige? Vraag dan wie de verdachte is en waarvan hij wordt verdacht.
Als u als verdachte wordt aangemerkt heeft u het recht om met uw fiscaal advocaat te praten voordat het eerste verhoor begint. U kunt zich te allen tijde beroepen op uw zwijgrecht. Maak van dit recht goed gebruik. Naast het recht om te zwijgen heeft u als trustkantoor ook een contractuele verplichting jegens uw cliënt om te zwijgen. Wijs de FIOD-opsporingambtenaren daar op. Eenmaal afgelegde verklaringen kunnen in beginsel niet meer worden teruggenomen. Gezegd is gezegd. Alles wat is gezegd kan en zal tegen u of uw cliënt worden gebruikt.
Indien u als getuige wordt aangemerkt bent u contractueel tot geheimhouding verplicht. U kunt als getuige door de FIOD-ambtenaren niet worden verplicht om medewerking te verlenen aan een verhoor. U mag als getuige ook niet worden meegenomen voor verhoor door de FIOD-medewerkers. Alleen een rechter kan u na oproeping tot spreken verplichten. Een medewerker van het trustkantoor kan zich bij de rechter niet beroepen op een wettelijk verschoningsrecht. Wél beschikt die medewerker over een afgeleid verschoningsrecht als hij door een fiscaal advocaat of notaris is ingeschakeld. Iedere getuige heeft bovendien een verschoningsrecht indien hij door te spreken zichzelf of directe familieleden zou belasten.
Beslagname en vordering tot uitlevering
De FIOD-opsoringsambtenaren kunnen u zowel schriftelijk als mondeling verplichten om stukken te geven ter inbeslagneming. Indien deze vordering schriftelijk geschiedt, moet u afschrift van het bevel vragen. Is de vordering mondeling gedaan dan dient u te vragen om een schriftelijke vastlegging van het bevel. De FIOD-ambtenaren mogen in beginsel elke plaats betreden voor zover dat nodig is voor het fiscaal strafonderzoek. Zij mogen zoekend rondkijken en voor de hand liggende voorwerpen in beslag nemen. Er mag zonder aanwezigheid van de (hulp)officier van justitie echter niet gericht worden gezocht. Dat betekent dat geen laden en kasten mogen worden geopend. Mede om die reden is het raadzaam een opgeruimd bureau te hebben en dossiers op te bergen in afgesloten kasten.
Vraag een redelijke termijn (enkele dagen) om aan de vordering tot uitlevering te voldoen. U heeft dan de tijd om de vordering door een fiscaal advocaat te laten toetsen, zodat u uitsluitend stukken verstrekt waartoe u wettelijk bent verplicht.
Verzoek een nauwkeurige beschrijving van de gegevens die door de FIOD-medewerkers worden gevorderd. Verstrek uitsluitend de voorwerpen en gegevens die worden gevorderd. Maak een kopie van de stukken en gegevens die aan de FIOD-ambtenaren worden verstrekt. Zorg ervoor dat u met ten minste twee personen de inbeslagneming volgt. Als een kopie niet tot de mogelijkheden behoort, is het raadzaam een lijst te maken van de stukken en dossiers die in beslag zijn genomen. Op die manier weet u op een later moment wat u aan de FIOD-ambtenaren heeft meegegeven. Stukken waarop een afgeleid verschoningsrecht rust, dienen verzegeld te worden verstrekt ter beoordeling door de rechter-commissaris. Wijs de FIOD-ambtenaren daar op en bewaar correspondentie van en met geheimhouders in een aparte (digitale) ordner.
Met het oog op uw contractuele geheimhoudingsverplichting is het raadzaam om schriftelijk protest aan te tekenen tegen een vordering tot uitlevering. Hierbij dient bedacht te worden dat niet-nakoming van een vordering tot uitlevering een strafbaar feit kan opleveren, namelijk het opzettelijk niet voldoen aan een ambtelijk bevel.
Doorzoeking
Bel voordat de doorzoeking van start gaat uw fiscaal advocaat en vraag de FIOD-opsporingsambtenaren te wachten met hun doorzoeking totdat de fiscaal advocaat er is. U heeft tijdens de doorzoeking recht op bijstand van een fiscaal advocaat.
Bij een doorzoeking mag meer dan alleen maar zoekend worden rondgekeken. Ook kasten en lades mogen worden opengemaakt. Het verdient daarom de voorkeur dat u (of de gezochte werknemer) zelf de gewenste stukken aanlevert. Hiermee voorkomt u een ‘fishing expedition’ waarbij de FIOD-opsporingsambtenaren toevalligerwijs tegen andere belastende stukken aanlopen. Verzoek om een nauwkeurige vastlegging van de gegevens die door de FIOD-opsporingsambtenaren worden gevorderd.
De FIOD-ambtenaren zijn bevoegd om kopieën (images) te maken van digitale gegevens, als minder vérgaande bevoegdheden niet effectief zouden zijn (zoals het vorderen van papieren bescheiden). Als computers zijn beveiligd kan uw systeembeheerder verplicht zijn om toegang te verschaffen tot de computers. Een bevel hiertoe mag evenwel niet aan een verdachte worden gegeven. Maak bezwaar tegen een algehele kopie van de harde schrijf. Door een duidelijke verdeling in uw bestanden aan te brengen – door ze bijvoorbeeld per zaak en onderwerp te ordenen – kunt u mogelijk voorkomen dat de FIOD-opsporingsambtenaren over meer informatie kunnen beschikken dan nodig is voor het strafonderzoek. Alsdan kan ook het standpunt worden ingenomen dat de inbeslagneming zich dient te beperken tot de specifiek gezochte gegevens.
De punten die hiervoor bij het “Verhoor” en de “Inbeslagneming en vordering tot uitlevering” zijn genoemd zijn ook op de doorzoeking van toepassing. U dient er verder rekening mee te houden dat telefoongesprekken worden afgeluisterd en afluisterapparatuur of andere technische hulpmiddelen zijn geplaatst.
Aanhouding, verzekering, bewaring en voorlopige hechtenis
Aan verdachte mag 6 uur voor verhoor worden opgehouden. Daarna kan de verdachte in het belang van het onderzoek
voor maximaal 6 dagen in verzekering worden gesteld. Na de voorgeleiding aan de rechter-commissaris kan de verdachte voor maximaal 14 dagen in bewaring worden gesteld. De rechtbank kan vervolgens een hechtenis van maximaal 90 dagen bevelen.
Ja, ik wil graag de handzame flyer van het draaiboek FIOD-bezoek toegezonden krijgen.
